İcra ve İflas Hukuku

İcra ve İflas Hukuku Nedir?

İcra ve iflas hukuku, alacaklıların alacaklarını devlet gücüyle (zorla) tahsil edebilmelerini düzenleyen; borçlunun mal varlığına ilişkin tasarruf yetkisini belirli sınırlar dâhilinde kısıtlayan kamu düzenine ilişkin bir hukuk dalıdır. İcra hukuku, borçlunun borcunu ödemediği takdirde alacaklının ilam, ilam niteliğinde belge veya kambiyo senedi gibi dayanaklarla başlattığı takip yollarını; iflas hukuku ise tacirler ile tüzel kişilerin borçlarını ödeyememesi hâlinde tüm mal varlığının cebrî tasfiyesini ve alacaklılar arasındaki sıra cetveli dengesini düzenler. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK) bu alanın temel mevzuatını oluşturur. Antalya gibi turistik, tarımsal ve ticari faaliyetlerin yoğun olduğu bir bölgede, nakit akışındaki dalgalanmalar alacak-borç ilişkilerini karmaşık hâle getirir. Bu nedenle icra ve iflas hukuku alanında uzman bir avukatın rehberliği, hem alacaklılar hem de borçlular açısından hak kayıplarını önler; sürecin hızlı ve etkin sonuçlanmasını sağlar.

Antalya’da Alacak Tahsilatının Ekonomik Dinamikleri

Antalya, turizm sezonuna bağlı gelir dalgalanmaları, döviz bazlı kontratlar ve tarım sektöründe sık rastlanan vadeli satış modelleriyle öne çıkar. Sezon sonlarında ödenmeyen otel tedarikçi faturaları, tarım ihracatçılarının vade farkları, inşaat projelerindeki ödemesiz dönemler; alacak tahsilatında yığılmalara yol açar. Döviz kuru oynaklığı da TL üzerinden yapılan borçlanmalarda ödeme güçlüğünü tetikler. Söz konusu riskler, düzenli bir risk yönetimi ve zamanında icra takibi gerektirir. Avukat Kamile Kaya, Antalya ekonomisinin bu kendine özgü döngüsünü yakından izleyerek; sezon başlamadan önce teminat güncellemeleri, temerrüt ihtarnameleri ve arabuluculuk mekanizmalarıyla müvekkillerinin tahsilat kabiliyetini artırır.

İcra Takip Süreçleri

İcra takibi, alacaklının İcra Dairesi’ne başvurarak borçludan alacağını devlet zoruyla tahsil etme sürecidir. Takip türleri:

• İlamsız İcra Takibi: En yaygın takip türüdür. Alacaklı herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın ödeme emri düzenlettirir. Borçlunun yedi gün içinde itiraz hakkı vardır.
• Kambiyo Senetlerine Dayalı Takip: Bono, çek ve poliçe gibi kıymetli evraklara dayanır. Borçlunun beş gün içinde imzaya veya borca itiraz hakkı bulunur.
• İlamlı İcra Takibi: Mahkeme kararları, ilam niteliğinde belgeler ve tahkim kararlarıyla yapılır. Borçlunun itiraz hakkı sınırlıdır, takibe itiraz ancak şikâyet ve menfi tespit davası yoluyla mümkündür.

Avukat Kamile Kaya, ödeme emri hazırlanması, tebligat kontrolü, itirazın kaldırılması veya iptali davalarının açılması, icra dosyasındaki tahsilat işlemlerinin takibi, faiz hesabı ve masraf kalemlerinin denetimi gibi süreçleri eksiksiz yürütür. Özellikle Antalya bölgesindeki borçlu adreslerinin yoğun sezonda sıkça değişmesi sebebiyle, muhtarlık ve e-tebligat kontrollerini titizlikle sağlar.

Haciz ve Rehin Haklarının Uygulanması

Haciz, borçlunun mal varlığı unsurlarına devlet gücüyle el konularak paraya çevrilmesini sağlar. Haciz işlemleri; taşınır haczi, taşınmaz haczi, üçüncü şahıs nezdinde haciz (örn. banka hesaplarına, maaşa haciz) ve fikrî mülkiyet haklarının haczini kapsar.

Taşınır Haczi: Araç, makine ve demirbaş envanteri gibi taşınırlar “haciz tutanağı” düzenlenerek yediemin depolarında muhafaza altına alınır.
Taşınmaz Haczi: Tapu müdürlüğü nezdinde haciz şerhi işlenir; kıymet takdir raporu sonrası satış talep edilir.
Rehin Hakkı İcrası: İpotek, ticari işletme rehni ve araç rehni gibi teminatlar; alacak teminat altında olduğundan öncelikli sıra hakkı doğurur.

Avukat Kamile Kaya, haciz aşamasında borçlunun mal kaçırmaya yönelik şüpheli işlemlerini (muvazaalı devirler, satışlar) tespit ederek iptal davaları (İİK m. 277 vd.) açar; sıra cetveli itirazlarında müvekkil alacaklıların öncelik haklarını korur. UYAP üzerinden elektronik haciz (e-haciz) işlemlerini hızla gerçekleştirir, özellikle yabancı plakalı araçların sınır kapılarında İcra Dairesi hacizlerine ilişkin prosedürü koordine eder.

İflas Hukuku ve Tasfiye Süreci

İflas, tacir veya tacir sayılan tüzel kişilerin borçlarını ödeyememesi hâlinde bütün mal varlığının cebrî tasfiyesidir. İflas yolları:

1. Adi İflas: Alacaklının doğrudan iflas davasıyla borçluyu iflasa sürüklemesidir.
2. Takip Yolu ile (Cebrî) İflas: Kambiyo senedine veya ilamlı icra takibine karşı borç ödenmezse, alacaklı iflas talep eder.
3. Serbest Meslek Erbabı Dâhil İflas: Kanunda gösterilen sebepler oluştuğunda borçlu kendi talebiyle de iflasa başvurabilir.

İflasın açılması, iflas idaresi oluşturulması, masanın yönetimi, sıra cetveli ve temettü dağıtımı; alacaklıların alacağını orantısal olarak tahsil edebilmesini sağlar. Avukat Kamile Kaya, alacaklıların iflas masasına kayıt ve sıra cetveli itirazlarını yürütür; borçlu şirketlerde ise iflas idaresiyle iletişime geçerek tasfiye planını hızlandırır. Antalya’da turizm şirketleri ve otel işletmelerinin döviz kredileri nedeniyle sık karşılaşılan iflas erteleme geçmiş süreçlerine hâkimdir; güncel konkordato uygulamalarıyla entegre çözümler sunar.

Konkordato ve Yeniden Yapılandırma

Konkordato, borçlunun ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını belirli oranda indirimli veya taksitlendirilmiş şekilde ödemesine imkân tanıyan yargısal bir müessesedir. 2018’de iflas ertelemenin kaldırılmasıyla önem kazanan konkordato türleri:

• Adi Konkordato: En yaygın tür. Mahkeme, borçlunun sunacağı proje doğrultusunda üç aylık geçici mühlet ve ardından bir yıllık kesin mühlet tanır.
• İflas İçi Konkordato: İflas açıldıktan sonra borçlunun iflas masasındaki alacaklılarıyla anlaşmasıdır.
• Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması: Özellikle bankalara borçlu şirketler için Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurul onayıyla uygulanır.

Konkordato projesinin başarısı, gerçekçi nakit akış tabloları ve sürdürülebilir ödeme planlarına bağlıdır. Avukat Kamile Kaya, mali müşavir ve finans danışmanlarıyla iş birliği yaparak konkordato ön projesi hazırlar, borçlunun vergi ve SGK borçları ile finansal borçlarını tek havuzda yapılandırır; mahkemeye sunulan fizibilite raporunda alacaklı rızasını güçlendiren argümanları vurgular. Antalya’da turizm firmalarının sezonluk gelir projeksiyonlarını gözeterek hazırlanan konkordato planları, yüksek onay oranı elde etmiştir.

Şirket Yeniden Yapılandırma ve İflas Erteleme Geçiş Süreçleri

2016 öncesi dönemde sık başvurulan iflas erteleme, artık yürürlükte değildir; yerine konkordato ve yeniden yapılandırma prosedürleri getirilmiştir. Ancak geçmişte başlamış davalar hâlen yürürlükte olduğundan, iflas ertelemeye ilişkin Yargıtay kararları, güncel konkordato projelerinde emsal alınmaktadır. Avukat Kamile Kaya, eski iflas erteleme dosyalarının yeni sisteme uyarlanması, geçici mühletin uzatılması ve stratejik danışmanlık konularında hizmet verir; finansal yeniden yapılandırma anlaşmaları (FYY) ile bankalarla toplu masaya oturma süreçlerini koordine eder.

Elektronik Tebligat (UETS) ve E-İcra Uygulamaları

2021 itibarıyla tüm tacir ve tüzel kişiler için zorunlu hâle gelen Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS), icra tebligatlarının “okunduğu gün” tebliğ edilmiş sayılmasına yol açar, süreler hızla işlemeye başlar. Ayrıca e-Satış Portalı ile taşınır ve taşınmaz ihaleleri artık çevrim içi yapılmaktadır. Online ihale süreçlerinin usulüne uygun yürümemesi, ihalenin feshi davalarına zemin hazırlar. Avukat Kamile Kaya, UYAP ve e-İcra portalları üzerinden dosya kontrolü, elektronik haciz, SGK ve banka entegrasyonları, e-satış ilanı düzenlenmesi ve ihalenin feshi başvurularında dijital kanıt yönetimi gibi hizmetler sunar.

İcra ve İflas Hukukunda Sık Karşılaşılan Sorunlar

• Muvazaalı Mal Kaçırma: Borçlunun yakınlarına yaptığı sahte satış devirleri, İİK m. 277 iptal davalarıyla geri çevrilir.
• Yetki İtirazları: Borçlu, icra dairesinin yetkisine itiraz ederek süreci yavaşlatabilir; alacaklının hızlı reaksiyonu kritiktir.
• Sıra Cetveli İtirazları: Rehinli alacaklı, imtiyazlı alacaklı ve kamu alacaklarının sırası uyuşmazlık yaratır.
• İhale Feshi: Usulsüz kıymet takdiri, satış ilanında eksiklik, alıcıya baskı gibi sebeplerle ihalenin feshi talep edilir.
• Elektronik İtiraz ve Hak Düşürücü Süreler: UETS’te tebligatın okunmasıyla 7 günlük itiraz süresi başlar; dikkatsizlik hak kaybı getirir.

Avukat Kamile Kaya’nın İcra ve İflas Hukuku Hizmetleri

• İlamsız, ilamlı ve kambiyo senetlerine dayalı icra takiplerinin başlatılması ve yürütülmesi
• Haciz, e-haciz ve rehin hakkı işlemleri
• Konkordato başvurusu, geçici mühlet, kesin mühlet ve proje hazırlanması
• İflas davası açılması, iflas idaresi önünde alacak kaydı ve sıra cetveli itirazları
• Sıra cetveli, ihalenin feshi ve iptal davalarının takibi
• Alacak tahsilat stratejisi: teminat mektubu, ipotek, kefalet ve şahsi teminat işlemleri
• Elektronik icra, e-tebligat ve UYAP entegrasyonu danışmanlığı
• Arabuluculuk ve uzlaşma süreçlerinin yönetimi

Avukat Kamile Kaya, birbirine entegre bu hizmetlerle müvekkillerinin alacak tahsil sürecinde risklerini minimize eder, borçluların ise hukuka uygun yeniden yapılandırma imkânlarına erişimini sağlar.

Yargıtay Kararları ve Güncel İçtihatlar

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 2024/3125 E. 2024/8562 K. sayılı kararında, UETS tebligatının okunmaması hâlinde dahi beşinci günün sonunda “tebliğ edilmiş sayılacağı” hükmü pekiştirilmiştir. Yine 23. Hukuk Dairesi’nin 2023/4512 E. 2023/6791 K. kararında, konkordato projesindeki “ödemesiz dönem” şartının makul kabul edilebilmesi için sezonluk gelir döngüsü somut verilerle ispatlanmalıdır denilmiştir. Avukat Kamile Kaya, güncel içtihatları yakından takip ederek dava ve takip dilekçelerinde bu kararlara atıf yapar, müvekkillerinin lehine emsal niteliğinde argümanlar sunar.

Sık Sorulan Sorular

1. İcra takibine hangi belgelerle başlayabilirim?
Fatura, sözleşme, cari hesap mutabakatı, bono, çek, mahkeme ilamı, kira sözleşmesi gibi belgeler takibe dayanak olabilir.

2. Konkordato süresi ne kadar sürer?
Geçici mühlet üç ay + ikinci üç ay uzatma ve ardından bir yıllık kesin mühlet olmak üzere toplamda en çok 23 ay sürebilir.

3. Elektronik tebligatı kaçırdım, ne yapabilirim?
Yedi günlük itiraz süresi kaçtıysa, gecikme mücbir sebebe dayanıyorsa eski hâle getirme isteyebilir veya menfi tespit davası açabilirsiniz.

4. Haczedilen mallarım satılmadan borcumu ödersem haciz kalkar mı?
Evet. Alacaklının talebiyle ödeme sonrası “haczin kaldırılması” şerhi düşülür; satış talebi geri çekilir.

5. İflas masasına kayıtsız alacak ne anlama gelir?
Borçlunun alacağını bildirmeyen alacaklı, tasfiye sonunda kalan bakiyeden pay alamaz; kayıt süresi kritik öneme sahiptir.

Neden Avukat Desteği?

İcra ve iflas hukuku, sık değişen mevzuat, elektronik sistemler, hak düşürücü süreler ve teknik ayrıntılar barındırır. Usul hatası, birkaç gün içinde telafisi mümkün olmayan hak kayıplarına yol açar. Avukat Kamile Kaya, Antalya’da yerleşik ofisiyle hem yerel iş çevrelerini hem de ulusal mevzuatı kapsayan deneyimi sayesinde; alacaklıların tahsilatını hızlandırır, borçlular için de sürdürülebilir borç yönetimi sağlar. Önleyici avukatlık hizmetiyle uyuşmazlık çıkmadan riskleri tespit eder, çözüm önerileri sunar.